Verhaal: ‘Kunstenaars op bezoek in Zwankendamme’
In september 2022 slaan Uitwijken en Kunstenplatform PLAN B opnieuw de handen in elkaar, dit keer in Zwankendamme. Tussen stad, industrie en haven nodigen ze er een groep kunstenaars uit om er gedurende de maand september een nieuw werk te creëren. Op het einde van die periode presenteert het bonte gezelschap een beeldende kunstenparcours; een speels onderzoek naar vormen van nabijheid en de rol die kunst en kunstenaar hierin kunnen spelen. Een verslag over de editie van 2021 in Sint-Michiels vind je hier.
De deelnemende kunstenaars voor editie 2022 zijn ondertussen bekend: Maarten De Vrieze, Thiaba Diop Egutchi, Tijdelijk Informatie Centrum – afdeling Zwankendamme, Laura Van Severen, Jana Vasiljević. Meer info over hun plannen lees je hieronder.
Thiaba Diop Egutchi is een half Senegalese en half Japanse kunstenaar, geboren in Parijs in 1997 en gevestigd in Brussel sinds 2017. Hun artistieke praktijk wordt gekenmerkt door de delicate relatie tussen deze culturele afkomst, kruisingen, en de sociale en ruimtelijke omgeving waarin ze evolueren. Het is een verkenning van het tussenin, het gebruik van Frans en Japans, en de relaties die ze vormgeven. Deze vragen, gevoed door Thiaba’s culturele- en queer identiteiten, bewegen zich van persoonlijk naar publiek door middel van muzikale en tekstuele poëzie. Van de kleuren van de verkeerslichten in Tokio tot die van de ogen van hun geliefden in Brussel: door middel van details, anekdotes en een gedeelde intimiteit wil hen een verhaal vertellen dat groter is dan henzelf. Een verhaal dat het idee van een identiteit tegenover de omgeving in vraag stelt.
In een dorp met 700 inwoners, klinkt hetgeen we niet horen daar luider? Misschien moeten we het aan de insecten vragen. Dit geluidsstuk is een poëtische reflectie over de geluiden die in de stilte leven, de echo’s van het gevoel ergens bij te horen en de resonantie van een identiteit met de omgeving.
Meer info over Thiaba Diop Egutchi vind je op hun Instagram & Soundcloud.
Het Tijdelijk Informatie Centrum (TIC) is een open artistieke werkvorm die Jakob Van den Broucke en Kasper Demeulemeester sinds 2020 ontwikkelen en waarvan ze de resultaten delen in de vorm van tentoonstellingen en publicaties. Het TIC mag omschreven worden als een dynamische en interactieve denkruimte waarin samenwerking, opstapeling van kennis en esthetische productie kunnen samenvallen. Eerdere afdelingen werden o.a. opgericht in Sint-Goriks, waar ze op uitnodiging van de Sint-Gorikshallen aan de slag gingen met vraagstukken rond digitale fotografie en de visualisatie van hedendaags erfgoed, en in Mol, waar ze een tijdelijke ontsluiting organiseerden van informatie over Molse grond.
Afdeling De Berm
Om de ideeën van het Tijdelijk Informatie Centrum naar de praktijk en de omgeving van Zwankendamme te brengen, werd afdeling De Berm opgericht. Deze afdeling deed uitgebreid onderzoek naar Zwankendamme, haar heden, verleden en misschien zelfs haar toekomst. Al deze informatie werd verzameld op individuele A4’s en gebundeld tot een publicatie die elke Zwankendammenaar in de bus ontving. Ook werkten ze aan een video en een installatie uit resthout. Als hoogtepunt van het project verzamelt afdeling de berm het gehele dorp op zaterdag 1 oktober op de berm, van waar ze het dorp samen en in stilte zullen bekijken.
Meer info:
Kasper Demeulemeester
Jakob Van den Broucke
Laura Van Severen behaalde haar Master fotografie aan KASK School of Arts in Gent. In haar werk verkent ze de relatie tussen de mens en zijn omgeving. Hoe we ons plaatsen toe-eigenen, hoe we ze vormgeven en hoe wij op onze beurt gevormd worden door wat ons omringt. Hierdoor komen ook actuele vraagstukken rondom duurzaamheid, economie of politiek bovendrijven. Zo voerde ze met Strata een fotografisch onderzoek naar hoe stortplaatsen een blijvende stempel drukken op het natuurlijke landschap. Voor haar meest recente project, El camp d’elles, werkte ze samen met schrijfster Mònica Pagès om het leven te documenteren van de vrouwelijke inwoners van een Catalaans bergdorp.
Onzichtbare Wanden
Laura’s fotografische werk Onzichtbare Wanden is genoemd naar de verdwenen, gelijknamige documentaire uit 1958 over de Zwankendamse glasfabriek. Ze mengt daarvoor beelden van de architectuur, details uit de omgeving, portretten van (oud-)werknemers van de fabriek en hun verhalen tot collages die toepasselijk getoond worden op glazen platen. Zo zoekt Laura naar patronen in de omgeving die ontstonden door de aanwezigheid van de glasfabriek. Onzichtbare Wanden onderzoekt de link tussen Zwankendamme en glas, tussen de mens en hun omgeving en hoe een dorp vorm krijgt door de activiteit die er plaatsvindt.
Klik hier voor meer info over Laura Van Severen.
Maarten De Vrieze werkte in fabrieken als elektromechanieker en autonoom designer, en reisde de wereld rond op zijn fiets voordat hij kunstenaar werd. Vervolgens studeerde hij Autonome Vormgeving aan KASK Gent en werkte samen met verschillende kunstenaars en collectieven zoals Cão & Xilogravura, Haider Al Timimi, Simon Allemeersch en LucindaRa. Het onderzoek dat hij als kunstenaar aangaat, verhoudt zich tot het dagdagelijks ‘zijn’ van de mens binnen een groter geheel. Met artistieke gebaren maakt hij voelbaar welke dominante vormen van macht onzichtbaar blijven, en hoe dit de samenleving vormgeeft. Zijn werk was onder meer te zien in VIERNULVIER, Kaap, Kaaitheater en onlangs tijdens het Europalia Arts Festival Trains & Tracks. Het omvat filmdocumentaires, interventies in de openbare ruimte, tentoonstellingen en scenografie.
Maarten De Vrieze – 22Hz.HOTEL/a worker’s timeline
22Hz.HOTEL/a worker’s timeline is een verderzetting van een project dat Maarten startte aan de haven van Gent. Daar ging hij in gesprek met truckchauffeurs uit Macedonië. Hij maakte een fysieke plek waar ze hun truck konden parkeren en begon aan een film waarin hij de truckers volgt. In Zwankendamme toont hij een montage waarbij hij de imker Ljupjo volgt. In de context van het dorp dat naast, maar ook ingekapseld tegen de industrie ligt, zet hij het gesprek rond de plaats van buitenlandse arbeiders in ons landschap voort.
Klik hier voor meer info over Maarten De Vrieze.
Jana Vasiljević is een multidisciplinaire kunstenaar met een achtergrond in storytelling, illustratie en community arts. Als kind van een Servische vader en een West-Vlaamse moeder hebben deze verschillende culturele achtergronden en ervaringen altijd een grote invloed gehad op haar praktijk, zowel qua vorm als qua inhoud. Daarbij wisselt Jana intieme werken met een focus op persoonlijke verhalen af met een meer collaboratieve praktijk waarin ze de gemeenschap centraal stelt. Jana is lid van de collectieven Tieten Met Haar en Les VoiZines, die zich richten op alternatieve strips, zines en DIY publicaties. Daarnaast is ze mede-oprichtster van het kunstcollectief Garden Of Delights, waarmee Jana verborgen structuren en machtsdynamieken onderzoekt die ten grondslag liggen aan niet-erkende en niet-gewaardeerde arbeid.
Zwankendamme
Jana Vasiljević maakte een grote muurschildering op een centrale muur in het dorp. Deze beeldt een vergezicht af dat je vanaf een bepaald standpunt, een beetje verderop in het dorp, ook echt kan zien. Dat beeld wordt vereenvoudigd tot een kleurrijk en persoonlijk vormenspel dat toch nog herkenbaar is. Naast deze vrolijke verdubbeling van het dorp werkt de kunstenaar ook volop aan verbinding tussen de inwoners. Dat doet ze met de publicatie van Zwankendamschap, een vriendschapsboekje dat van inwoner naar in
Meer info:
Jana Vasiljević
Garden Of Delights
